آیا «مستوران۲» جلوتر از «مستوران۱» است؟/ لزوم پرداخت به هزار و یک شب‌های تلویزیونی
تاریخ انتشار: ۱۱ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۴۱۹۹۳۶
تغییر کارگردان و بازیگران، جذابیت‌ها را برای مخاطبان سریال‌های تلویزیونی بیشتر کرد. روایت قصه‌های کهن در عین حال دور شدن از فضای تخیّل شاید بیشتر به دادِ «مستوران» رسیده و شاید نیاز است سازندگان سریال‌ها برخی اوقات «قصه‌های هزار و یک شب» بسازند. - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، نه تلویزیون و نه سینمای ایران رابطه چندان حسنه‌ای با اقتباس ادبی ندارند و ادبیات، ظرفیت‌ها، پتانسیل‌ها و جذابیت‌هایش چه از نوع امروزی و معاصرش و چه کهن و قدیمی‌اش به نوعی مورد غفلت واقع شده‌اند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
با این حال همان پرداخت‌ها و رجوع‌های معدود به ادبیات معاصر ایران به نیت اقتباس و بهره‌برداری، به خروجی‌های ماندگاری منتج شده که از ماندگارترین و برخوردارترین‌شان در پیش از انقلاب می‌توان سریال «دایی جان ناپلئون» را مثال آورد و در پس از انقلاب، بی‌گمان «قصه‌های مجید».
مخاطبان تلویزیون البته از توجه فیلمنامه‌نویسان و اقتباس از کتب و متون قدیمی و کهن ایران هم خاطرات خوشی دارند با سریال‌هایی همچون «مثل آباد» و «هشت بهشت» و... . غنی بودن ادبیات کهن ایران بر کسی پوشیده نیست و قصه‌ها، حکایت‌ها و افسانه‌های برساخته در آن پیش از اختراع و ظهور وسایل ارتباط جمعی مانند رادیو و تلویزیون سهم قابل اعتنایی را در سرگرم‌سازی و پُر کردن اوقات فراغت مردم به خود اختصاص می‌دادند.
اصولاً ادبیات کهن و فولکلوریک تا پیش از یکه‌تازی رسانه‌های جمعی دیداری و شنیداری، حتی در زندگی روزمره طبقات مختلف جامعه و مناسبات اجتماعی، فرهنگی و اخلاقی‌شان نقش پررنگی داشته‌اند. ادبیات کهن ایرانی از آثار ماندگار و فاخری همچون گلستان سعدی، مرزبان‌نامه، کلیله و دمنه، بهارستان جامی و... برخوردار است که هر یک از این آثار مشتمل بر صدها حکایت، افسانه و تمثیل می‌شوند.
«سرزمین مادری» اثبات برتری نقش محتوا بر بستر پخش بودحکایات و تمثیل‌هایی سراسر پند، حکمت و مفاهیم اخلاقی کاربردی در زندگی که اتفاقاً تاریخ مصرف هم ندارند به جغرافیا و زمانه خاص و محدودی هم منحصر نمی‌شوند و در همه ادوار و اعصار کارایی دارند. این کتاب‌ها و محتوای غنی‌شان می‌توانند دستمایه نگارش فیلمنامه و ساخت سریال‌های تلویزیونی فرهنگی و البته جذاب و گیرا به لحاظ نمایشی قرار بگیرند.
چنین رویکرد مبارکی علاوه بر اینکه می‌تواند سبب‌ساز تولید آثار نمایشی جذاب شود و البته پیام‌های اخلاقی را هم منتقل کند، مخاطبان تلویزیون را نیز با ادبیات کهن و کلاسیک ایران آشنا می‌کند.
به نظر می‌رسد سریال «مستوران» که این شب‌ها فصل دوم آن روی آنتن می‌رود، دقیقاً به همین دلایل و مناسبات، ساخته شده و از همین رو، تولید چنین سریالی را باید به فال نیک گرفت. به ویژه آن‌که «مستوران2» با استقبال بینندگان مواجه شده و توانسته جامعه مخاطبان هدف را تحت تأثیر قرار دهد. (داستان این سریال که برگرفته از افسانه‌ها و قصه‌های کهن ایرانی است و در شهری به نام مستوران می‌گذرد، به عشق طبیب جوانی به نام لطفعلی به ماه‌منیر، دختر پادشاه و اتفاقات شکل گرفته و رخ داده در حول و حوش این دلدادگی می‌پردازد.)
«مستوران» به لحاظ ساختاری اثری توانمند است و نسبت به فصل گذشته گام‌های استوارتری برداشته و الزامات و استانداردهای ساختاری به موازات جاذبه‌های محتوایی در آن لحاظ شده است. قصه سریال با وجودی که به اعصار قدیم تعلق دارد و در گذشته‌ها می‌گذرد اما از یک ساختار امروزی برخوردار است و به خوبی توسط نویسنده، به‌روزرسانی و چهارچوب‌های ساختاری در آن رعایت شده است. به عبارت دیگر، قصه سریال مستوران با وجود تعلق به ادبیات کهن ایران، به اندازه کافی دراماتیزه شده و فراز و فرودهای دراماتیک در آن لحاظ شده است.
اگرچه در فصل اول «مستوران» هم اتفاقات جذابی در معرض نگاه مخاطبان قرار گرفت و حمیدرضا آذرنگ توانست نقش خوبی از خود به جای بگذارد اما به نظر می‌رسد تغییر کارگردان، بازیگران جذابیت‌ها را برای مخاطبان سریال‌های تلویزیونی بیشتر کرد. روایت قصه‌های کهن در عین حال دور شدن از فضای تخیّل زیاد از حد شاید بیشتر به دادِ «مستوران» رسیده است.
یعنی در واقع قصه‌گویی که مخاطب آن را بیش از هرچیز دوست دارد. اتفاقی که کمتر در سریال‌های امروز تلویزیون می‌افتد و نیاز است سازندگان سریال‌ها برخی اوقات به مثالِ «قصه‌های هزار و یک شب» سریال بسازند.
مخاطب مستوران با یک قصه تک‌خطی و ساده روایت‌گونه مواجه نیست و داستانک‌های فرعی اما جذابی همگام با قصه اصلی طراحی شده‌اند که بر جذابیت کلیت سریال تأثیر مثبت دارند. انتخاب محمدرضا سرشار با آن صدای نوستالژیکش به عنوان راوی قصه از خوش‌سلیقگی‌هایی است که سازندگان مستوران به خرج داده‌اند.
صدای سرشار به عنوان قصه‌گوی برنامه «قصه ظهر جمعه» که در دهه 60 از رادیو پخش می‌شد، از جمله شاخصه‌های نوستالژیک طیفی از مخاطبان تلویزیون به‌شمار می‌رود که حالا سن و سال‌شان حول و حوش عدد 40 را نشان می‌دهد و اتفاقاً بینندگان جدّی و جامعه اصلی مخاطبان هدف سریالی مانند مستوران محسوب می‌شوند.
همین که صدای گوش‌نواز و خاطره‌انگیز محمدرضا سرشار در ابتدای هر قسمت سریال، هر آن‌چه را که در قسمت‌های پیشین گذشته، بازگو می‌کند برای یادآوری، خودش یک جذابیت است و حتی عاملی برای تحریک و تشویق جهت تماشای ادامه قصه و پیگیری آخر و عاقبت شخصیت‌ها.
از زاویه دیگر، دنباله‌سازی در سینما و تلویزیون ایران چندان قدمتی ندارد و اصولاً از کارنامه قابل تامل و پرباری هم برخوردار نیست. از چند مورد استثنا که بگذریم معمولاً دنباله‌های یک سریال از کیفیت فصل اول برخوردار نیستند و به لحاظ کیفی نزول می‌کنند. بوده‌اند سریال‌هایی که در فصل دوم با افت کیفیت و ریزش مخاطب مواجه شده‌اند و کارشان دیگر به سری سوم و فصول بعدی کشیده نشده است.
با درنظر گرفتن تمام این موارد، ارزش و عیار کار سازندگان سریال مستوران بیش از پیش عیان می‌شود. اینکه کارگردان، نویسنده و سایر عوامل مستوران به عنوان سریالی که قصه‌اش بر افسانه‌ها و حکایت‌های قدیمی ایرانی استوار است، توانسته‌اند در فصل دوم هم بینندگان تلویزیون را با خود همراه نگه دارند، قابلیت ارزش‌گذاری دارد و باید مورد توجه قرار گیرد.
بی‌شک سازندگان مستوران با توجه به ساختار خاص و متفاوت آن در قیاس با سایر آثار نمایشی تلویزیون کار سخت‌تری را برای حفظ مخاطبان‌شان در پیش داشته‌اند. کار تاریخی ساختن الزامات خاص خودش را دارد و باید از استانداردها و ویژگی‌های لازم برای جذب مخاطب برخوردار باشد و به طور قطع، ساختن فصول بعدی آن فرایند آسانی نیست و خلاقیت و ذکاوت مضاعفی را می‌طلبد.
این موضوع از این بابت نیز قابل بررسی است که با توجه به اقتباس قصه اصلی سریالی مانند مستوران از افسانه‌ها و حکایت‌های کهن ایرانی، ممکن است بخشی از مخاطبان با توجه به علاقه‌شان به کتب ادبی و مطالعه این آثار، با کلیات قصه آشنا باشند و مثلاً پایان ماجرا را بدانند.
در این‌جاست که چرخش قلم نویسنده و نگاه هنری کارگردان در کنار توانایی بازیگران در ایفای نقش است که می‌توانند سریالی را خلق کنند که حتی برای این طیف از مخاطبان هم جذاب به نظر برسد و مشوق‌شان باشد در همراهی و پیگیری. فرآیندی که به نظر می‌رسد سازندگان سریال مستوران به شکل قابل قبولی از پس آن برآمده‌اند و اثر نمایشی برخوردار و حائز جاذبه‌های سمعی و بصری را روی آنتن فرستاده‌‌اند.
جاذبه‌ها و زیبایی‌های ادبیات کهن ایران بر کسی پوشیده نیست و قصه‌ها، حکایات و افسانه‌های خلق شده در این آثار همچنان سینه به سینه و زبان به زبان از نسلی به نسل دیگر بازگو و منتقل می‌شوند. بسیاری از این حکایات و افسانه‌ها قابلیت پرداخت به شکل تصویری و به‌طور مشخص، به شکل نمایشی را در تلویزیون دارند و چه بسیار سریال‌های جذابی که با محوریت همین قصه‌ها ساخته شده و امکان تولید دارد. نمونه‌اش همین سریال مستوران که این شب‌ها در حال پخش از شبکه یک سیما است.
انتهای پیام/
منبع: تسنیم
کلیدواژه: شبکه یک رسانه ملی تلویزیون سریال سریال های تلویزیونی ادبیات کهن ایران سازندگان سریال سریال مستوران افسانه ها کهن ایرانی سریال ها قصه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۴۱۹۹۳۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کودکان با شعر زندگی موفق‌تری خواهند داشت
به گزارش خبرگزاری مهر، امیراسماعیل آذر نویسنده، پژوهشگر و استاد زبان و ادبیات فارسی میهمان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بود و با حامد علامتی مدیرعامل کانون برای طراحی و اجرای برنامه‌های ترویج شعرخوانی و مشاعره در بین کودکان و نوجوانان گفتگو کرد.
امیراسماعیل آذر مجری برنامه‌های مشاعره محور صدا و سیما در این نشست به دعوت علامتی برای همکاری در حوزه پرورش استعدادهای ادبی و شعری کودکان و نوجوانان ایرانی و ترویج فرهنگ و زبان فارسی در بین بچه‌ها پاسخ مثبت گفت و برای همکاری در این زمینه اعلام آمادگی کرد.
این شاعر و مترجم دیروز شنبه ۸ اردیبهشت و در جمع مدیران کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با اشاره به اهمیت شعر و ادبیات در تربیت کودکان گفت: اگر شعر در وجود کودکان متمکن و جایگزین شود و بچه‌ها با این مفاهیم آشنا شوند آنها در زندگی آینده انسان‌های موفق‌تری خواهند شد. نتیجه یک بررسی گذرا نشان داد که این کودکان در زندگی خود انسان‌های آرام و دور از خشونت بودند و آنان محصول شعرها هستند.
اسماعیل آذر ضمن اظهار خوشحالی از حضور در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به‌عنوان یک مجموعه ریشه‌دار گفت: من یک معلم هستم و در دانشگاه تدریس می‌کنم اما در همه این سال‌ها کانون همیشه یکی از محورهای ذهن من بوده و هر مجموعه‌ای که پشتوانه نداشته باشد محکوم به فناست اما پشتوانه کانون اندیشمندان و شخصیت‌های بزرگی هستند که سبب رشد این مجموعه شده‌اند و اکنون ما زیر سایه آنها نشسته‌ایم و حرف می‌زنیم.
وی با اشاره به تاریخ کهن قصه و قصه‌گویی در ایران گفت: در برخی از دوره‌های تاریخی و از زمان صفویه، قصه‌گویی به یک منصب تبدیل شد و در دوران قاجاریه هم ناصرالدین شاه، «قصه‌گو» یی ویژه داشته و فخرالدوله دختر او این قصه‌ها را می‌شنیده و می‌نوشته است.
این مدرس دانشگاه ادامه داد: آن‌چه امروز رایج است شعر است که در ایران پشتوانه دارد و در ضمیر ایرانیان نهفته است و همه ما با شعر بزرگ شده‌ایم. در حال حاضر هم با حرکت‌هایی که در حوزه ترویج مشاعره راه انداخته‌ایم خوشبختانه تعداد کودکان و نوجوانان علاقه‌مند به شعر افزایش قابل توجهی داشته است. بچه‌ها دوست دارند شنیده شوند.
اسماعیل آذر گفت: من کانون پرورش فکری را دوست دارم و معتقدم از آموزش و پرورش و صدا و سیما هم می‌تواند مهم‌تر باشد چرا که این مجموعه می‌تواند انسان بسازد در حال حاضر بسیاری از شعرهای بچه‌ها محصول ذوق آن‌هاست نه دانش و تجربه‌های نو آنان، به همین دلیل باید بچه‌ها را با شاعران قدیمی آشنا کنیم.
پیشنهاد این نویسنده و مترجم، راه‌اندازی جریان مشاعره در مراکز کانون سراسر کشور با استفاده از فناوری‌های جدید و فضای مجازی بود و او اعلام آمادگی کرد تا مربیان کانون در زمینه آموزش شعر به بچه‌ها تحت آموزش قرار بگیرند و شعرهای بسیار ساده و قابل فهم برای کودکان جمع‌آوری و منتشر شود.
برای نسل جدید باید از ابزار هنر و ادبیات مانند شعر، داستان و قصه‌گویی استفاده کنیم
در ادامه حامد علامتی مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در سخنانی از اسماعیل آذر به‌عنوان یکی از قله‌های مسلّم ادبیات و شعر نام برد و گفت: ما به دنبال این هستیم که از تجربه‌های ایشان استفاده کنیم و درخواست می‌کنیم در ساخت برنامه‌هایی برای کودکان در حوزه شعر و شعرخوانی به ما کمک کنند.
وی افزود: برنامه ترویج شعرخوانی و مشاعره با سه سیاست محوری سال ۱۴۰۳ یعنی مرکز محوری، مخاطب محوری و نوجوان محوری کاملاً مطابقت دارد.
مدیرعامل کانون پرورش فکری با بیان این که کانون قصد ندارد گرفتار روزمرگی شود، گفت: قصد داریم در این حوزه کارهای ماندگاری را که شمولیت داشته باشد از خود به یادگار بگذاریم. برای نسل جدید باید از ابزار هنر و ادبیات مانند شعر، داستان و قصه‌گویی استفاده کنیم و البته ابزار رسانه که بسیار مهم است.
وی اهمیت ایجاد یک پیوست رسانه‌ای برای تمامی برنامه‌های فرهنگی و هنری را یادآور شد و گفت: کودکان و نوجوانان امروز غرق در گوشی هستند و ما باید از ظرفیت رسانه‌ها به‌ویژه رسانه ملی و فضای مجازی برای ترویج ادبیات استفاده کنیم.
علامتی با تاکید دوباره بر اینکه احیا کانون و بازگرداندن آن به دوران درخشان دهه ۶۰ و ۷۰ شمسی گفت: این امر تصمیمی راهبردی است و قصد داریم هر کار خوبی که انجام شده است ادامه دهیم و تقویت کنیم و اگر می‌بینیم کاری مناسب زمان فعلی نیست، حتماً تغییر خواهیم داد.
اعضا کانون پرورش فکری گنجینه همیشه درخشان عرصه هنر و ادبیات هستند
در ادامه محمدرضا کریمی‌صارمی معاون تولید کانون پرورش فکری گفت: اعضای کانون پرورش فکری به عنوان گنجینه‌ای هستند که همیشه در رویدادهای هنری و ادبی و سینمایی کشور درخشیده‌اند.
در ادامه سمیه‌سادات ابراهیمی مدیرکل حوزه مدیرعامل، روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون پرورش فکری گفت: سیاست کانون گسترش زبان و ادبیات فارسی با بهره‌گیری از خلاقیت و نوآوری است و ما در این زمینه از طراحی برنامه‌های ترکیبی برای کشف استعدادهای نوجوانان در قالب‌های مختلف استقبال می‌کنیم.
در ادامه محمدحسین علی‌مددی دستیار رسانه‌ای مدیرعامل کانون پرورش فکری از حضور اسماعیل آذر در کانون استقبال کرد و گفت: با حضور شما و از راه طراحی برنامه‌های تلویزیونی و بهره‌گیری از قالب‌ها و طرح‌های گوناگون و جذاب، نشر کتاب و… می‌توانیم به گسترش زبان و ادبیات فارسی کمک کنیم.
در ادامه مجتبی حاذق مدیر آفرینش‌های ادبی و هنری کانون پرورش فکری گفت: طرح‌های در دست اجرا این مجموعه مانند کارگاه‌های خوانش متن، یا پروژه استعدادیابی نوجوانان در قالب باشگاه ادبی قاف را ظرفیت‌های مناسبی برای اجرای برنامه مشاعره است.
در ادامه عباس محمددینی مدیرکل نظارت بر انتشارات اظهار امیدواری کرد از دیدگاه‌ها و مشورت‌های اسماعیل آذر برای ایجاد بانک ایده انتشارات و نشر کتاب‌هایی جذاب و موردپسند کودکان و نوجوانان در حوزه اساطیر و ادبیات کهن در کانون بتوانیم استفاده کنیم.
در ادامه مجتبی دانشور مدیرکل نظارت بر چاپ و توزیع محصولات کانون از ارائه بیش از یک هزار عنوان کتاب در سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران توسط کانون پرورش فکری خبر داد و گفت: امسال در نمایشگاه ۶ تا ۸ عنوان کتاب شعر نوجوان هم رونمایی می‌شود. سیاست کانون اکنون تجاری‌سازی محصولات و توزیع آن در همه فروشگاه‌ها و کتاب‌فروشی‌های غیر کانون بوده است. مطمئن هستم با حضور آقای آذر انتشار این کتاب‌ها وضعیت بهتری پیدا می‌کند.
در پایان این نشست اسماعیل آذر با همراهی مدیرعامل کانون پرورش فکری از کتاب‌خانه مرجع کانون بازدید کرد و به عضویت افتخاری این کتاب‌خانه درآمد.
کد خبر 6091114
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»